QEEG to ilościowa analiza sygnału EEG, umożliwiająca identyfikację subtelnych nieprawidłowości, które mogą nie być widoczne w klasycznym EEG. Wspiera diagnozę m.in. ADHD, depresji, zaburzeń lękowych czy trudności ze snem, a także ułatwia monitorowanie i personalizację terapii – np. w neurofeedbacku.

W niniejszym artykule mgr Kseni Celebąk dowiesz się jakie wzorce aktywności mózgowej mogą występować przy różnych zaburzeniach? Jak QEEG wspiera planowanie i ocenę efektów terapii? Jakie są kluczowe czynniki wpływające na rzetelność analizy?

KIEDY WARTO JE WYKONAĆ?

QEEG znajduje zastosowanie w diagnostyce szerokiego zakresu zaburzeń funkcjonowania mózgu, szczególnie tam, gdzie klasyczne EEG nie wykazuje wyraźnych zmian, a mimo to pacjent doświadcza realnych trudności w codziennym funkcjonowaniu. Ilościowa analiza EEG umożliwia dokładne zobrazowanie, które obszary mózgu pracują nieprawidłowo i w jakim zakresie występują odchylenia od wzorców typowych dla danej grupy wiekowej.

QEEG W DIAGNOZIE WYBRANYCH ZABURZEŃ
Badanie QEEG jest szczególnie pomocne w diagnozie zaburzeń takich jak:

• ADHD – w badaniach naukowych wykazano, że QEEG może osiągać około 80% trafności w identyfikacji charakterystycznych wzorców aktywności mózgowej u osób z tymi zaburzeniami. Często obserwuje się m.in. podwyższony stosunek fal Theta do Beta w okolicach czołowych, co wskazuje na trudności z koncentracją i nadmierną impulsywność.
• Zaburzenia lękowe – nadaktywność fal Beta w określonych rejonach mózgu może świadczyć o przewlekłym napięciu psychicznym i trudności z regulacją emocji.
• Depresja – u osób z obniżonym nastrojem często obserwuje się zmniejszoną aktywność fal Alfa w lewej półkuli czołowej, co może wskazywać na trudności z przetwarzaniem pozytywnych emocji i motywacją.
• Zaburzenia snu – QEEG może pomóc w identyfikacji wzorców aktywności związanych z trudnościami w zasypianiu, snem przerywanym lub brakiem regeneracji.
• PTSD, OCD, spektrum autyzmu, urazy mózgu – QEEG pozwala w tych przypadkach na ocenę zaburzonej synchronizacji międzypółkulowej, asymetrii funkcjonalnej oraz lokalnych hiper- lub hipoaktywacji w obrębie wybranych obszarów mózgu;

QEEG W TERAPII NEUROFEEDBACK

Ważnym obszarem zastosowania QEEG jest również terapia – szczególnie trening EEG Biofeedback (neurofeedback), który opiera się bezpośrednio na wynikach analizy QEEG. Mapa mózgu pozwala wyznaczyć indywidualne protokoły treningowe, aby poprawić funkcjonowanie poznawcze i emocjonalne.

MONITOROWANIE EFEKTÓW LECZENIA

Analiza QEEG jest także pomocna w monitorowaniu postępów terapii. Regularne pomiary mogą pokazać, jak zmienia się aktywność mózgu w odpowiedzi na leczenie – farmakologiczne, psychoterapeutyczne lub neurofeedback. W praktyce klinicznej możliwe jest więc nie tylko lepsze zrozumienie przyczyn problemów, ale też mierzalna ocena efektów terapii.

OGRANICZENIA I CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WYNIK

Warto podkreślić, że dokładność oraz wartość diagnostyczna QEEG zależą od wielu czynników. Kluczowe znaczenie ma nie tylko jakość wykorzystywanego sprzętu, ale również precyzja zapisu – w tym skuteczne usuwanie artefaktów – oraz kompetencje osoby odpowiedzialnej za interpretację wyników. Należy także uwzględnić, że niektóre substancje farmakologiczne, takie jak leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne czy regulujące gospodarkę hormonalną, mogą istotnie wpływać na zapis EEG, co powinno być zawsze brane pod uwagę w procesie analizy.

PODSUMOWANIE

Podsumowując – QEEG to cenne narzędzie wspomagające diagnostykę zaburzeń psychicznych i neurologicznych. Nie stanowi samodzielnej podstawy do diagnozy, ale wnosi wartościowe dane, które – w połączeniu z wywiadem klinicznym, testami psychologicznymi i obserwacją – umożliwiają trafniejszą ocenę i lepsze dopasowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

AUTORKA: mgr psychologii, specjalizująca się w neuropsychologii oraz psychotraumatologii, Ksenia Cielebąk, wykładowczyni Centrum Edukacji AKSON