Neuroterapia stanowi współczesną metodę terapeutyczną ukierunkowaną na optymalizację funkcjonowania mózgu. 

Jej podstawę teoretyczną tworzy zjawisko neuroplastyczności mózgu, która odnosi się do zdolności mózgu do zmiany swojej struktury i funkcji w odpowiedzi na doświadczenie, uczenie się i pamięć. To możliwe dzięki zdolności neuronów do tworzenia nowych połączeń synaptycznych, adaptacji, wzmocnienia i przebudowy. Plastyczność mózgu występuje na różnych poziomach, zarówno w układzie nerwowym jak i w strukturach mózgu. 

Mechanizmy neuroplastyczne umożliwiają zarówno kompensację deficytów neurologicznych, jak i poprawę efektywności procesów poznawczych, co znajduje zastosowanie w rehabilitacji zaburzeń neurologicznych oraz wspomaganiu funkcji kognitywnych. 

W niniejszym artykule mgr Marzeny Mądrzak-Białek dowiesz się co to jest neuroplastyczność i jak wykorzystuję tę zdolność mózgu terapia tDCS. 

NEUROPLASTYCZNOŚĆ MÓZGU 

Neuroterapia jest dziedziną terapeutyczną, której celem jest poprawa funkcjonowania mózgu. Opiera się na zdolności mózgu do neuroplastyczności. Neuroplastyczność to z kolei zdolność układu nerwowego do samo-naprawy i zmian w strukturach neuronów. 

Z „dużą” plastycznością mózgu mamy do czynienia szczególnie u dzieci, we wczesnych fazach rozwojowych i dorosłych po udarach, czy innych urazach mózgu. Zdolność ta dobrze ujawnia się także w przypadku chorób, takich jak stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, ADHD i zaburzenia funkcji poznawczych.  

Mikropolaryzacja mózgu (tDCS, transcranial Direct Current Stimulation) to metoda, która została opracowana w latach 70. XX wieku przez rosyjskich neurofizjologów, przede wszystkim w ośrodkach badawczych, w Petersburgu. Początkowo stosowano ją w badaniach klinicznych oraz rehabilitacji neurologicznej dzieci i dorosłych, w krajach byłego ZSRR. Jej szersze, międzynarodowe zastosowanie nastąpiło wraz z postępem neurotechnologii, a także lepszym rozumieniem zagadnienia neuroplastyczności mózgu. Obecnie cieszy się dużym powodzeniem również w Polsce (ośrodki rehabilitacyjne, różnego rodzaju turnusy zdrowotne). 

MIKROPOLARYZACJA 

tDCS jest przezczaszkową stymulacją mózgu prądem stałym o niskim natężeniu (nie przekraczającym zwykle 2 mA), która precyzyjne oddziałuje na konkretne obszary mózgu – wspomaga neuroplastyczność i regenerację. 

Działa nie tylko podczas samej stymulacji, ale może wywoływać długotrwałe zmiany w mózgu poprzez: 

• Wspomaganie tworzenia nowych połączeń nerwowych (synaps) 

• Poprawę komunikacji między neuronami (tzw. efekt treningowy) 

• Wspieranie naturalnych procesów regeneracyjnych (np. po udarze) 

Metoda ta stymuluje mózgu do samoistnej reorganizacji i naprawy połączeń nerwowych. Pobudzając neuroplastyczność, może przyspieszyć procesy uczenia się, rozwoju funkcji poznawczych, czy powrotu sprawności po urazach neurologicznych. Wykorzystuje niskie natężenia prądu, co czyni ją bezpieczną i dobrze tolerowaną – również przez dzieci. 

ZASTOSOWANIE 

Metoda mikropolaryzacji jest nadal rozwijana. Już dzisiaj obserwujemy coraz więcej naukowych doniesień i studiów przypadków, które wskazują na poprawę zdrowia pacjentów w takich obszarach jak: 

• Rozwój mowy i komunikacji u dzieci z autyzmem 

• Lepsza koncentracja i funkcje poznawcze u dzieci z ADHD 

• Poprawa ruchowa i poznawcza u pacjentów po udarze lub z MPD 

Dzięki nowoczesnym elektrodom kierunkowym, mikropolaryzację można dostosować do konkretnych potrzeb pacjenta – stymulując precyzyjnie wybrane struktury mózgu. To znacznie zwiększa szansę na sukces terapii w porównaniu do bardziej ogólnych metod. 

Łączona z innymi terapiami, m.in.: terapią neurologopedyczną, terapią SI, elektrostymulacją logopedyczną, rehabilitacją ruchową, zdecydowanie wzmacnia ich działanie. 

PODSUMOWANIE 

Mózg w stanie zwiększonej plastyczności lepiej przyswaja nowe informacje i szybciej reaguje na ćwiczenia terapeutyczne. Od dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, przez osoby z depresją, po pacjentów neurologicznych – mikropolaryzacja znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach, gdzie tradycyjne metody okazują się niewystarczające. 

AUTORKA: Terapeutka z wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi, mgr Marzena Mądrzak-Białek, wykładowczyni Centrum Edukacji AKSON