Tężyczka to zaburzenie nerwowo-mięśniowe objawiające się nadmierną pobudliwością mięśni. Często jest wynikiem niedoboru wapnia, magnezu lub innych jonów, które wpływają na przewodnictwo nerwowo – mięśniowe.

Wyróżnia się tężyczkę jawną oraz tężyczkę utajoną, która ujawnia się dopiero w badaniu diagnostycznym. Do typowych objawów należą mrowienie i drętwienie rąk, stóp oraz twarzy, a także mogą pojawić się bolesne skurcze mięśni. Podstawowym badaniem diagnostycznym w kierunku tężyczki utajonej jest próba tężyczkowa, która ocenia pobudliwość nerwowo-mięśniową.

Leczenie polega głównie na wykryciu przyczyny niedoborów oraz ich uzupełnieniu, stosowaniu np. odpowiedniej diety i trybu życia. W cięższych przypadkach konieczne może leczenie choroby podstawowej, np. zaburzeń hormonalnych.

Tężyczka może być mylona z innymi schorzeniami, takimi jak nerwica, dlatego ważna jest dokładna diagnostyka. Wczesne rozpoznanie i leczenie tężyczki pozwalana znaczną poprawę jakości życia pacjentów.

W Centrum Edukacji AKSON organizujemy szkolenia, na których można nauczyć się wykonywania badań związanych z zaburzeniami nerwowo-mięśniowymi. Dzięki umiejętności przeprowadzania takich badań, lekarze mogą skuteczniej dobierać metody leczenia oraz monitorować postępy terapii pacjentów. Ważne jest, aby szkolenie odbyć w akredytowanym punkcie, w którym uczą specjaliści z wieloletnim doświadczeniem.

Zapytaliśmy specjalistkę, dr n. med. Jolantę Gałecką, wykładowczynię Centrum Edukacji AKSON i techniczkę EMG co kryje się pod nazwą „próba tężyczkowa”?

OPINIA SPECJALISTKI

PRÓBA TĘŻYCZKOWA – CO TO WŁAŚCIWIE ZA BADANIE?

Przede wszystkim należy pamiętać, że tężyczka to nie jest choroba, lecz zespól objawów.

Charakteryzuje się min. niekontrolowanymi, często bolesnymi skurczami lub drżeniami mięśni czy nieprzyjemnymi mrowieniami o różnym nasileniu i różnym czasie trwania.

Występowanie tężyczki jest związane z nadmierną pobudliwością nerwowo-mięśniową, a wapń jest pierwiastkiem mającym istotny wpływ w procesach przekazywania impulsów nerwowo-mięśniowych. Zmniejszeniu stężenia wapnia we krwi (hipokalcemia) często towarzyszy zmniejszenie stężenia magnezu (hipomagnezemia) i potasu (hipokaliemia) które mogą prowadzić do występowania tężyczki. Natomiast parathormon (PTH) reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową a wydzielany jest przez przytarczyce. W niedoczynności przytarczyc, parathormon jest wydzielany w niewystarczającej ilości, czego następstwem jest zmniejszenie stężenia wapnia w surowicy.

TĘŻYCZKA JAWNA

Tężyczka jawna cechuje się wzmożoną pobudliwością nerwowo-mięśniową przy współistniejących nieprawidłowościach w badaniach. Najczęstsze przyczyny tężyczki jawnej to: uszkodzenie przytarczyc w czasie zabiegów operacyjnych na szyi, radioterapia okolic szyi.

Procesy chorobowe prowadzące do destrukcji przytarczyc oraz inne choroby prowadzące do zmniejszenia stężenia wapnia we krwi jak: stany przebiegające z wyniszczeniem (choroba nowotworowa, alkoholizm).

TĘŻYCZKA UTAJONA

W tężyczce utajonej objawy nie są typowe. Może wystąpić przy prawidłowym stężeniu wapnia we krwi i być związana z niedoborem magnezu i potasu. W wyniku zaburzeń elektrolitowych istnieje gotowość do wystąpienia objawu np. skurczu mięśnia, jednak konieczne jest zadziałanie bodźca wyzwalającego. Może to być zwiększone pH w organizmie – zasadowica oddechowa, spowodowana szybkim i głębokim oddychaniem (hiperwentylacją).

Tężyczka utajona jest spotykana często, lecz równie często nierozpoznawana. Dotyczy głównie młodych kobiet zgłaszających się do lekarzy różnych specjalności z wieloma niespecyficznymi dolegliwościami. Może wiązać się z występowaniem lęku, często w okresie pomiędzy wiekiem dojrzewania a 30. rokiem życia. Dodatkowo może występować objaw Chvostka: po uderzeniu młotkiem neurologicznym w okolicy policzka ok. 2 cm. od płatka ucha w brzeg mięśnia żwacza.

Można zauważyć także objaw Troussea’u: podczas napadu tężyczki czy próby tężyczkowej ręka badanego układa się w postaci tzw. ręki położnika, co dla pacjenta jest często bolesne.